خبر کوتاه بود: «رسوایی جنسی، نوبل ادبیات امسال را لغو کرد». کمیته نوبل در تاریخ بیش از یکصد ساله خود برای اولین بار با بحرانی داخلی روبرو شده که آن را به تعلیق اعطای جایزه ادبیات واداشته است. این آکادمی سوئدی در پی نحوه مدیریت سوءرفتار جنسی یکی عکاس فرانسوی به نام ژان کلود آرنولت، که همسر یکی از اعضای سابق آکادمی است، هدف انتقادهای جدی قرار گرفته است. پاییز گذشته در ماه نوامبر ۱۸ زن با الهام از جنبش مقابله با آزار جنسی و افشای متخلفان به نام #MeToo (من نیز) آقای آرنولت را متهم کردند که در ساختمان آکادمی نوبل آنها را آزار جنسی داده است.
هشتگ #MeToo نماد جنبشی است که سال گذشته میلادی در اعتراض به سوء استفاده جنسی کارگردانان، تهیهکنندگان و دیگر عوامل هالیوود از زنان به ویژه هنرپیشهها در شبکههای اجتماعی به راه افتاد. با ورود این موج به شبکههای اجتماعی دامنه آن گسترش یافت و به افشای وسعت آزار و تجاوز جنسی علیه زنان در حوزه عمومی بهویژه محیط کار کشیده شد.
جنبش #MeToo در جوامعی پا گرفت که آزاد جنسی قانونی است و روابط خارج از چارچوب خانواده رایج است، اما این آزادی مانع از آن نشده که زنان از آزار مردان هوسران در امان بمانند. با وجود آزادیهای جنسی، هوسرانی مردان ارضاء نشده و فرصتهای نامحدود التذاذ جنسی، آنان را از تعرض به زنان بازنداشته است.
اما نکتهای دیگری که در این جنبش آشکار شد، پنهان ماندن این رفتار غیراخلاقی اما رایج در مدت زمانی بیش از دو دهه بود؛ چنانکه برخی از موارد افشا شده در دهه 80 میلادی رخ داده بودند. اما زنان آزاردیده برای حفظ آبروی خود یا در امان ماندن از پیامدها، از افشای مزاحمتها صرفنظر کرده بودند.
اکنون نیز اتهام قضایی بزرگی علیه رییس جمهور آمریکا مطرح است که برای پنهان ماندن رابطه غیر اخلاقی جنسیاش با یک هرزهپیشه، مبالغی را پرداخت کرده است. جالب آنکه در جامعهای که این رابطه قانونی است، باز هم سیاستمداران برای پنهان نگهداشتن این هوسرانیهای غیراخلاقیشان مجبور به پرداخت حقالسکوت میشوند.
این واقعیتها نشانگر آن است که ظلم گسترده و فراگیری که در جوامع سنتی به زنان روا میداشتند، امروز نیز در قالب و گونهای دیگر در جوامع مدرن جریان دارد. برخلاف آنچه ادعا میشود در میدان آزادی جنسی، برابری و عدالت به دست نمیآید، بلکه آزادی جنسی مانند آزادی حمل اسلحه و ... به سوءاستفاده زورمندان و تبدیل شدن آنها به متجاوزان میانجامد. وانهادن حریم امر جنسی که در پی انقلاب جنسی به تدریج شکل قانونی و رسمی یافت، در کاهش آزار و مزاحمت جنسی توفیق نیافته است.
با شناخت ستمی که در جوامع غربی بر زنان روا داشته میشود، مناسب است نگاهی به زیرپوست جامعه خومان بیافکنیم و برای دفاع از حقوق دختران و بانوان ایرانی در برابر هوسرانان تدبیر نماییم. اگر به سیره رسولالله(ص) نیز رجوع نماییم، ایشان در مکه و نیمی از دوران حضورشان در مدینه به دفاع از حقوق زنان در برابر تعدی جامع مردسالار پرداختند و پس از آنکه در این مجاهده توفیق نسبی یافتند احکام و تکالیفی را برای زنان تشریع فرمودند. متاسفانه در جامعه ما این خطمشی مغفول مانده و در حوزه مسائل زنان، آنانکه دغدغه دینی دارند غالبا به تکالیف توجه دارند و فرصت دفاع از حقوق زنان به افراد و گروههایی رسیده که در چارچوب مکاتب مدرن میاندیشند. تا زمانی که جماعت مذهبی ما نقش و رسالت خود را در پیگیری و اقامه حقوق زنان به رقبای فکری و اندیشهای واگذار کرده باشد، توفیقی در هدایت زنان به سوی ارزشهای اسلامی نخواهد یافت.