فساد در«جمهوری اسلامی»، مانند هر دولت دیگری، میتواند دلایل متعددی داشته باشد. فیالمثل، شفاف نبودن قوانین و مقررات اقتصادی، موجب پدیدآمدن گریزگاههای اقتصادی میشود؛ یا فقدان نظام اطلاعرسانی، موجب پیدایی رانت اطلاعاتی میشود. این موارد در هر دولت، و سیستم دیگری هم میتواند اتفاق بیفتد. اما جز این، سیستم جمهوری اسلامی، از آن حیث که «جمهوری اسلامی» است، میتواند زمینههای متفاوتی برای فساد پیدا کند که لزوماً در دیگر سیستمها و نظامات حکومتی وجود ندارند. ازاین رو مسالة خاصّ محقق وفادار به انقلاب اسلامی باید بررسی همین «مسائل خاصّ جمهوری اسلامی» باشد. یکی از مواردی که از این حیث باید مورد توجه قرار گیرد، مقولة «نظارت» است.
«فساد» و «نظارت»، رابطة معکوسی با یکدیگر دارند: هر جا نظارت کمتر باشد،فساد بیشتر است و بالعکس.